Gebelik, tiroid bozukluklarının sıkça görüldüğü bir süreçtir. Hekimin görevi gebeliğin sağlıklı bir şekilde başlaması ve devam edebilmesi, bebeğin sağlıklı gelişimi ve gebenin sağlığı, yaşam kalitesi için yeterli olacak miktarlarda iyot ve tiroid hormon desteği almasını sağlamak olmalıdır. Bu süreçte laboratuar testlerini yorumlamak, istem aralıklarını belirlemek hekim açısından önemli bir konudur.

Gebeliğin seyrinde tiroid bezi fonksiyonlarını %30 ila %50 oranında artırmak zorundadır. Gebeliğin ilk günlerinden itibaren kanda artan, sıklıkla gebelik testlerinde kan ve idrarda aranan ‘İnsan Koryonik Gonadotropin’ hormonu (HCG) tiroidin bu fazla mesaisini ilk başlatandır.Öte yandan hızla artan östrojen etkisiyle tiroid hormonlarını kanda taşıyan ‘tiroksin bağlayıcı globulin’ (TBG) artar, bu tablo tiroid hormonların aktif formları olan ‘serbest tiroid hormonları (FT3, FT4)’ nın göreceli azalmasına, buna tepki olarak tiroid fonksiyonlarını denetleyen hipofiz hormonu ‘TSH’ın artışına sebep olur.

Tiroid hormonlarının periferde metabolize edilişindeki artış, plasentada T4’ün deiyodinasyonunda (iyot kaybetmesi) artış, tiroidin daha çok tiroid hormonu üreterek yanıt vermesine, doğal olarak da bu hormonların esas yapısını oluşturan iyodun yeterince alınması zorunluluğuna neden olur.  Gebelikte tiroid hacmi %20-30 oranında artar. Bu boyut artışı genelde doğum sonrası 4-6 ay içinde normale döner. Ancak yeterince iyot alınmamışsa guatr tablosu doğum sonrası kalıcı olabilmektedir.

Normalde yetişkin bir kadının günde 100-150mcg olan iyot ihtiyacı gebelikte 250mcg ve üzerine çıkabilmektedir. Bu nedenle gebelikte iyotlu tuz kullanımı özel öneme sahiptir. İyot eksikliği olan bölgelerde ise ilave iyot takviyesi gerekmektedir. Gebelikte sıkça kullanılan multivitamin preparatları iyot takviyesi içermektedir, ancak bu ilaçların gereğinden fazla A-vitamini içermemesi gerektiğinden seçici olunmalıdır.

Gebeliğin seyrinde tiroid hastası olsun-olmasın gebenin TSH hormon değerinin 2.5mIU/L’nin altında tutulması gerekmektedir.  Hastaya yeterli iyot desteği verildiği halde TSH 2.5 mIU/L değeri altına inmiyorsa, özellikle de otoimmun tiroid hastalığı zemini varsa (Anti-TPO, Anti-Tg pozitifliği söz konusuysa) gebenin tiroid hormon desteğine ihtiyacı var anlamına gelir.

Gebe kalmadan önce hipotiroidisi olan hastaların gebelik boyunca hem vücut yüzeyindeki değişiklikler(kilo artışı), hem bebek gelişiminde anne tiroid hormon kullanımın sürekli artışı nedeniyle 9 ay boyunca %30-50 civarında bir artış olacaktır. Bu hastaların hormon değerleri hedef değerlerde seyrediyorsa 8-12 haftada bir, ilaç dozajında sıkça değişiklik yapılıyorsa 6-8 haftada bir serbest tiroid hormonları (FT3, FT4) ve TSH değerleri bakılarak takip edilmesi ve ilaç dozlarının mutlaka bir endokrinolog tarafından ayarlanması gerekmektedir.