tiroid Hastalarinda Laboratuar yöntemleri ----------------------------------------------
TİROİD FONKSİYON TESTLERİ;
SENSİTİF TSH:
- Birinci basamak bir test olarak mükemmel bir seçimdir. Çünkü hipotalamus – hipofiz - tiroid feedback mekanizmasının sensitif doğasını yansıtır.
- Tiroid hormon seviyesindeki küçük bir dalgalanma hipofizde TSH salımını yaklaşık 10 kat daha fazla tersine değişikliğe neden olur.
- Primer hipertiroidizmde olduğu gibi dolaşımdaki yüksek T3 ve T4 seviyeleri hipofizer TSH sekresyonunun baskılanmasına neden olur.
- Ölçüm IRMA (Immunoradiometric assay) yöntemi ile yapılır.Değerler hem metoda hem de referans populasyonuna bağlı olmasına rağmen referans aralıkları 0,3-5,0 mikroU / ml’dir.
SERBEST TİROKSİN (free T4):
- Serbest T4, total T4’ün çok küçük bir fraksiyonu olarak bulunmasına rağmen (totalin sadece % 0,02’si) tiroid statüsünü total T4’ten daha iyi gösterir.
- Hücrelere girerek, metabolik olarak aktif olan T3’e dönen serbest T4’tür.
- Hipertiroidi hastalarının yaklaşık %95’inde serum serbest T4 konsantrasyonu yükselmiştir.
- Klinik olarak şüpheli tirotoksikozisin tanısı suprese olmuş TSH ve yükselmiş serbest T4 tarafından doğrulanır.
- Kullanılan metod ve populasyonla bir derece değişiklik göstersede fT4 için ötiroid aralık 0,8-2,0 ng/dL’dir.
TİROİD FONKSİYON TESTLERİ-2
TOTAL TİROKSİN ( TT4):
- T4, T3’ün afinitesinden yaklaşık 10 kat daha fazla bir affiniteyle taşıyıcı proteine bağlanır ki bu nedenle serumda T4 konsantrasyonu T3’ten daha yüksektir.
- Yüksek T4 değerleri karakteristik olarak hipertiroidili hastalarda gözlenir. Düşük seviyeler hipotiroidizmle ilişkilidir.
- Tiroid durumunu yansıtmayan T4 değerleri TBG konsantrasyonunun değiştiği vakalarda veya T4’ün TBG’e bağlanmasını etkileyen ilaçları alanlarda gözlenir(serbest T4 bakılması gerekir).
- Estrojen TBG’nin hepatik üretimini arttırdığından hamile, oral kontraseptif ve estrojen terapisindeki kadınlarda TT4 yükselir. TBG’nin sentezinde azalmadan dolayı sirozda T4 düşüktür. Nefrotik sendromda idrarda TBG kaybına sekonder olarak T4 değerleri düşer.
- Glukokortikoidler TSH sekresyonunu inhibe ederek ve TBG konsantrasyonunu azaltarak TT4’ü azaltır.
- Ötiroid aralık metot ve referans populasyonla belirlenmesine rağmen, tipik referans aralık 4,5-11,0 mikrogram / dl’dir
SERBEST T3 (free T3):
- Serbest T3’ün ölçümü hipotiroidizmin değerlendirilmesinde sınırlı bir değerdir.
- Primer olarak hipertiroidizmde özellikle T3 tirotoksikozisinde, bir doğrulama testi olarak kullanılır.
- Ötiroid aralık 1,4-4,4 pg /ml’dir.
TİROİD FONKSİYON TESTLERİ-3
TOTAL TRİİODOTİRONİN (TT3):
- Total T3 serbest T4’ün normal olduğu şüpheli tirotoksikozisi değerlendirmek için primer olarak kullanışlıdır.
- TBG artışı gözlenmeyen vakalarda yükselmiş serum T3’ü ‘T3 tirotoksikozisi’ için diagnostiktir.
- T3 ılımlı hipertiroidizmin tüm genel formlarında T4’ten daha erken ve daha belirgin olarak yükselir.
- Bu yöntem hipotirodizmin değerlendirilmesinde klinik olarak çok az kullanışlılığa sahiptir.
- T3 için referans aralığı 80-180 ng / dl’dir.
TİROGLOBULİN (Tg):
- Tiroid hormon prekürsörlerinin depo formu olan Tg primer olarak folliküler veya papiller tiroid kanseri olan hastaların izlenmesi için ölçülür.
- Bu hastalıklarda meydana gelen tiroid bezi hasarı follikülden hastanın serumuna tiroglobulin sızıntısıyla sonuçlanır.
- Bulunursa kullanışlı bir tümör markeridir ve primer hastalığın rekurrens ve remisyonunu yansıtır.
- Ötiroidik hastalar genelllikle 10 ng/mL’den küçük referans aralığına sahiptir.
TİROİD ANTİKORLARI:
- Serumda tiroid antikorların varlığını saptamak kendi antijenlerinin ölçümünde olası karışıklıkları değerlendirmek ve otoimmun hastalıkların hem ortaya çıkarılması hem de ekarte edilmesi için önemlidir.
- Hashimoto tiroiditli hastaların yaklaşık % 95’inde ve Gravesli hastaların % 85’inde bulunur.
- Tiroglobulin ve tiroid peroksidaz otoantikorları (anti Tg, anti TPO) Hashimoto’lu hastaların % 60’nda, Gravesli hastaların % 30’nda bulunur. Ancak bu antikorların bulunması tiroid fonksiyonu hakkında bilgi vermez.
- TSH reseptör antikorları (TSHRAb): Graves hastalığının patofizyolojisinin açıklanmasında değerlidir.
TİROİD BEZİNİN GÖRÜNTÜLENMESİ
TİROİD SNTİGRAFİSİ:
- 123I veya Tc 99m pertecnetate tiroid bezinin fonksiyonel aktivitesini tesbit için faydalıdır.
- Radionuclide görüntüleme bezin büyüklüğü, şekli ve fonksiyonel aktivitenin dağılmı hakkında bilgiler sağlar (Hipertiroidi ayırıcı tanısı!!!).
- Fonksiyonel tiroid nodülleri sıcak, nonfonksiyonel tiroid nodülleri soğuk nodül olarak adlandırılırlar (123I).
TİROİD ULTRASONOGRAFİSİ ve MRI:
- Radyonüklit görüntülemeyle tiroid büyüklüğü ve şekli hakkında kaba bir tahmin elde etsekte daha detaylı bilgiyi ultrasonografi ve MRI verir.
- Tiroid ultrasonografisi özellikle bezin büyüklüğü veya nodülleri ve terapinin sonuçlarının değerlendirilmesinde çok faydalıdır. Aynı zamanda nodülerin solidmi? kistikmi? olduğunun ayrımında kullanılır.
- MRI tiroid bezinin guatr ve malignitenin posterior ve substernal genişlemesinide içeren mükemmel bir görüntüleme sağlar.
TİROİD BİYOPSİSİ
- Tiroidin ince iğne biyopsisi (İİAB) benign ve malign lezyonları ayırmada en etkili yöntemdir.
- Ayaktan hastalara yapılan bir prosedürdur ve hazırlık gerektirmez.
- En iyi sonuç için doğru doku örneği ve tecrübeli bir sitolojist gerekir.
KONUYLA İLGİLİ LİNKLER
